Η πορτοκαλιά είναι το πιο γνωστό εσπεριδοειδές δέντρο στον κόσμο, το οποίο εκτός από την χαρακτηριστική γεύση του, διαθέτει σημαντική διατροφική αξία αφού είναι πλούσια σε βιταμίνη C και περιέχει αντιοξειδωτικά, μέταλλα, φυτικές ίνες και τέλος συμμετέχει στα περισσότερα προγράμματα διατροφής.
Οι κυριότερες ποικιλίες πορτοκαλιάς
- Ομφαλοφόρες ποικιλίες πορτοκαλιάς: Οι ομφαλοφόρες ποικιλίες διακρίνονται καθώς οι καρποί φέρουν ομφαλό, ένα μικρό καρπό στην άκρη, ακριβώς απέναντι από τον ποδίσκο. Πιο γνωστές ομφαλοφόρες ποικιλίες είναι η μεσοπρώιμη ποικιλία Μέρλιν που ωριμάζει Ιανουάριο-Μάρτιο, οι πρώιμες ποικιλία Ναβαλίνα (Navelina) και Νιούχολ (New Hall) που ωριμάζουν Νοέμβριο-Δεκέμβριο και την όψιμη Ναβελέιτ (Νavel Late) που ωριμάζει Απρίλιο-Μάιο. – Πηγή: www.mistikakipou.gr
- Κοινές ποικιλίες πορτοκαλιάς: Παραδοσιακές μεσοπρώιμες κοινές ποικιλίες, Άρτας και Χανίων, με σφαιρικό μεσαίου μεγέθους καρπό, με λείο φλοιό και μέτριο πάχος που ωριμάζουν Ιανουάριο. Στις κοινές ποικιλίες ανήκει και η ποικιλία Βαλέντσια (Valencia) που ωριμάζει τέλη άνοιξης και καλοκαίρι. – Πηγή: www.mistikakipou.gr
- Ποικιλίες πορτοκαλιάς σαγκουίνια: Εντυπωσιακές αιματόχρωμες ποικιλίες πορτοκαλιού (σαγκουίνια), με κόκκινο χρώμα στη σάρκα και το χυμό, με πιο γνωστές την ποικιλία Μόρο (Moro) με πορτοκαλί χρώμα φλοιού με ρόδινες αποχρώσεις και ποικιλία Ταρόκο (Tarocco), με πορτοκαλί χρώμα φλοιού. – Πηγή: www.mistikakipou.gr
- Ποικιλία Salustiana: Εξαιρετική ποικιλία οξύχυμης πορτοκαλιάς, με αρωματικούς άσπερμους καρπούς. Η ποικιλία πορτοκαλιάς Σαλουστιάνα (Salustiana) ωριμάζει Ιανουάριο-Μάρτιο, κατάλληλη για επιτραπέζια χρήση αλλά και για παραγωγή χυμού. – Πηγή: www.mistikakipou.gr
- Γλυκόχυμες ποικιλίες πορτοκαλιάς: Οι γλυκόχυμες ποικιλίες πορτοκαλιών, τα ντόλτσο ή σεκέρια όπως ονομάζονται, διαθέτουν χαμηλή οξύτητα, γλυκιά γεύση αλλά χαμηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C από τις οξύχυμες ποικιλίες. – Πηγή: www.mistikakipou.gr
Οι συνθήκες που χρειάζονται για να αναπτυχθεί η πορτοκαλιά
Η πορτοκαλιά αναπτύσσεται σε μέσης σύστασης αμμοαργιλλώδη ή αργιλλοαμμώδη εδάφη, γόνιμα, αποστραγγιζόμενα, μη αλατούχα και με χαμηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο περίπου μέχρι 30%. Το pH του ποικίλλει από 5,5 έως 8,5. Σε αυτά τα εδάφη παρατηρούνται εξαιρετικές παραγωγές.
Κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξή της είναι οι ήπιες δροσερές, χωρίς απότομες μεταβολές. Η πορτοκαλιά προτιμά ηλιόλουστες και θερμές περιοχές για να αναπτυχθεί και να δώσει ποιοτικούς καρπούς. Προσαρμόζονται σε θερμοκρασίες μεταξύ 13°C έως 37 °C. Κάτω από 0°C σημειώνονται σοβαρές ζημιές τόσο στην παραγωγή όσο και στο δέντρο.
Το κλάδεμα της πορτοκαλιάς
Στα πρώτα έτη γίνεται ελάχιστο κλάδεμα προκειμένου να διαμορφωθούν οι βραχίονες. Από το πέμπτο έτος και μετά απαιτείται ένα ελαφρύ κλάδεμα, διότι διαφορετικά σε περίπτωση μεγάλης τομής θα προκαλέσει την ανάπτυξη λαίμαργων που θα πρέπει να αφαιρεθούν. Το κλάδεμα γίνεται μετά τη συγκομιδή και προφανώς μετά το τέλος των χειμερινών παγετών. Έτσι εξασφαλίζεται καλύτερος αερισμός και φωτισμός του δέντρου, ενώ διατηρείται σε σταθερό ύψος.
Άρδευση
Οι πορτοκαλιές θέλουν συχνό πότισμα προκειμένου να εξασφαλίσουν υγρασία στο ριζικό τους σύστημα. Ειδικά τα νεαρά δενδρύλλια θέλουν καλό πότισμα για να αναπτυχθεί επαρκώς το ριζικό τους σύστημα. Το καλοκαίρι απαιτείται τακτικό πότισμα ενώ το φθινόπωρο και την άνοιξη μία φορά την εβδομάδα. Το νερό θα πρέπει να περιέχει χαμηλή συγκέντρωση αλάτων ώστε να μη δημιουργήσει πρόβλημα στην αφομοίωση των θρεπτικών στοιχείων.
Λίπανση
Η πορτοκαλιά για να είναι παραγωγική κάθε χρόνο, χρειάζεται συχνή λίπανση. Τα σημαντικότερα θρεπτικά στοιχεία είναι το άζωτο, ο φώσφορος, το κάλιο, το ασβέστιο και το μαγνήσιο. Από τα μικροθρεπτικά στοιχεία τα σημαντικότερα είναι ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος. Μια πρώτη λίπανση γίνεται στις αρχές της άνοιξης, μια δεύτερη λίπανση γίνεται στις αρχές καλοκαιριού και μια τρίτη λίπανση με περισσότερο κάλιο γίνεται το φθινόπωρο.
Τα κυριότερα προβλήματα της πορτοκαλιάς
Η πορτοκαλιά παρουσιάζει διάφορα προβλήματα όπως είναι το κιτρίνισμα των φύλλων, πτώση των ανθών, πτώση καρπών, μαύρισμα φύλλων και καρπών.
Κιτρίνισμα φύλλων
Συνήθως το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται είτε σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας είτε σε συνθήκες ξηρασίας. Ειδικά όταν οι πορτοκαλιές είναι απότιστες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης το κιτρίνισμα στα φύλλα παρατηρείται εξαιτίας της έλλειψης κάποιων θρεπτικών στοιχείων όπως είναι το άζωτο, ο σίδηρος , ο ψευδάργυρος και το μαγνήσιο.
Πτώση των ανθών
Η πτώση των ανθών στην πορτοκαλιά προκαλείται είτε από την υπερβολική υγρασία είτε αν προστεθούν μεγάλες ποσότητες λιπάσματος αζώτου. Επίσης το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται και εξαιτίας των δυνατών ανέμων.
Μαύρισμα των φύλλων και των καρπών
Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται εξαιτίας της παρουσίας του μύκητα της καπνιάς που αναπτύσσεται πάνω σε μελιτώματα από έντομα όπως οι αφίδες, τα κοκκοειδή, η βαμβακάδα και ο αλευρώδης της λεμονιάς. Αντιμετωπίζεται με ψεκασμό με χαλκούχα σκευάσματα και θερινό πολτό.
Πτώση των καρπών
Η πτώση των καρπών της πορτοκαλιάς μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη νερού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, σε υπερβολική λίπανση με άζωτο, σε έντονες παγωνιές και στο έντομο της μύγας της Μεσογείου.